Majorka

Ostrvo je u obliku romboida sa tri velika zaliva: Palma, Alkudia i Poljensa. Površina priobalnog područja je 554,7 kilometara kvadratnih. Na celom ostrvu živi više od 600.000 stanovnika. Glavni grad Majorke, kao i Balearskih ostrva je Palma, smeštena u jugozapadnom delu ostrva. U Palmi živi oko 323.000 stanovnika. Pored Palme na Majorci se nalaze još dva veća grada Manacor i Inca.

Majorka ima razvijenu putnu i železničku saobraćajnu mrežu. Od Barselone je udaljena 210 km, od Valensije 230 km, 450 km od Marseja, 15 km od Ibice, 275 km od najbliže obale Afrike i 1600 km od Beograda.

Važeća valuta je euro, a zvanični jezik je španski.

Reljef

Unutrašnjost ostrva je podeljena u dve zone: niziju (Es Pla) i planine (Sa Muntanya).

Planinski lanac se nalazi na istočnoj strani ostrva i proteže se u pravcu severoistok-jugozapad. Dugačak je 100 km i prosečne širine od 6 - 12 km. Najviši vrh je 1.445 metara, Puig Mayor. Nizija zauzima centralni i južni deo ostrva. Izvanredna je za poljoprivredu jer je visokim Kordiljerima zaštićena od vetrova.

Istorija

Naziv Majorka potiče od latinske reči Majorica što znači najveći. Budući da je ona najveće ostrvo na Balearima to ime joj sasvim pristaje. Ono što je danas poznato o prvobitnim Majorikancima je da su oni živeli veoma davno, mnogo pre hrišćanske ere i da su bili ratnici. Protiv njih su se borili Grci i Feničani, a naročito su stradali Kartaginjani i to mnogo pre nego što su ih Grci i Feničani konačno porazili. Nakon što su Kartaginjani sklopili savez sa Majorikancima pridružili su im se u borbi za pobedu. Majorikanci su u dogovoru sa ostalim ostrvljanima i uz podršku mornarice krenuli da napadaju mnoge rimske priobalne gradove. Quinto Cecilio Metelo, rimski general, komandovao je svojim trupama u borbi sa Majorikancima i pritom postigao veliku prednost i zauzeo gradove Palmu i Poljensu. On je na ostrvo doveo veliki broj doseljenika iz Španije radi izgradnje gradova.

Ostrvo su 445. godine okupirali Vandali, a potom Vizantijci 534. godine. Ibn Ganiya je 1158. godine proglasio nezavisnost, a njegova dinastija vladala je sve do 1203. godine. Dvadesetšest godina kasnije Kralj Jaime I je uz pomoć svojih brodova osvojio ostrvo. Od tada počinje novi period u istoriji Majorke; stalni nemiri, prouzrokovani odlukom Jaima I da podeli svoje kraljevstvo. Kraljevstvo Majorke (Baleares, Montpellier, el Roselloja Cerdanya i el Conflent) bilo je za njegovog sina Jaima II. Majorku su i dalje potresali nemiri, ali ovoga puta od strane Princa Alfonsa (1285.) i Perea III (1343.). Jaime III je pokušao da povrati kraljevstvo u čemu nije uspeo i poginuo je u bici na Llucmayoru 1349. Sa ovim porazom došlo je do završetka političke nezavisnosti Majorke i ona je prestala da postoji kao nacija. Pretvorena je u provinciju, pokorenu stranim dinastijama i kao takva objedinjena u istoriju Španije.

Za Majorku su veliku pretnju predstavljali i gusari. Samim tim, nije ni čudno zašto je stanovništvo gradilo svoje domove u unutrašnjosti ostrva. Izuzetak je Palma, za čiju su odbranu izgrađivana veoma skupocena utvrđenja.

Do skora, Majorikanci su bili primorani na iseljavanje, što govori o veoma teškom položaju u kojem su bili. Međutim, zahvaljujući turizmu kao značajnom fenomenu došlo je do preokreta u poslednjih nekoliko decenija. Tačnije, 1960. godine, Majorku zahvata "turistički bum", koji joj širom otvara vrata prema svetu.

Klima

Svojom izuzetnom klimom, Majorka privlači turiste iz celog sveta. Leta su topla i suva, a zime blage. Vlažnost je karakteristična po svojoj neznatnoj kolebljivosti, zadržavajući prosek od oko 70% tokom cele godine. Ovakav odnos temperature i vlažnosti ima veoma povoljan efekat na čovečiji organizam. Vetrovi su uglavnom južni, jer severni i hladni teško prelaze preko planinskog venca. Sunčanih dana bez ijednog "oblačka" na nebu, u proseku ima 170. Najviše kiše ima u novembru i decembru. Prosečno je 75 kišnih dana godišnje.

Gradovi

Palma de Majorka

Osnovali su je Rimljani, a nalazi se u dnu velikog zaliva koji se proteže duboko ka jugu ostrva. Nekada je grad bio opasan utvrđenjima koja se do danas nisu u celosti održala. U gradu se nalaze mnogobrojne stare građevine u samom centru prema obali. Stari deo grada ima uske krivudave ulice i u njemu se nalaze palate iz XVI i XVII veka. U gradu se nalazi i katedrala, crkva San Franciska, gotski manastir, Lonja, zamak Bellve i druga zdanja.

Gotska katedrala
Započeta još u XII veku, a završena početkom XVII veka (neke dopune su vršene do XIX veka). Nalazi se na površini od 7.000 kvadratnih metara, a čine je tri velika krila. La Seu je u osnovi prava gotska sakralna građevina. Portal je u renesansnom stilu. Južna fasada sa svojim "kontraforama" daje upečatljivu sliku kada se gradu prilazi sa pučine. U unutrašnjosti se nalazi Kraljevska kapela i još dve kapele pri svakom od spoljnih krila i Muzej katedrale.

Palata Almudaina
Na nekadašnjem Alkazaru, kralj Jaime II podigao je svoju palatu u XIV veku. Sastojala se od masivnog zida u čijoj je unutrašnjosti bila četvrtasta građevina sa 4 kule. Kasnije je dograđivana, pa je u zapadnom delu dograđena Kraljevska kapela u gotskom stilu, danas poznata kao kapela Santa Ana, a zatim i tzv. Kraljičina palata. Interesantna je i prestona sala Tinelj. Danas je palata Almudaina otvorena za posetioce i pretvorena u muzej.

Čuven je i Gran Hotel, podignut na početku XX veka po ideji velikog barselonskog arhitekte Lluisa Domeneka i Montanera. To je jedan od prvih dela tzv. "katalonske moderne ".

Kan Olesa
Barokna palata sa izuzetno lepim unutrašnjim dvorištem, nastala je u XVII veku.

Palma je imala i dva značajna manastira: Dominikanski, koji je bio centar "svete službe" inkvizicije i koji više ne postoji; i Manastir- crkvu San Francisko, remek delo XIII veka.

Lonja
Ovo je simbol trgovačke i pomorske moći Majorke tokom XV veka. U unutrašnjosti se nalaze stubovi bez osnove i kapitela koji se završavaju na rebrastom gotskom svodu. Zato su i nazvane "kamene palme ".

Zamak Bellve
Tvrđava je sagrađena po naredbi kralja Jaima II tokom XIV veka. Kružnog je oblika sa velikim unutrašnjim dvorištem. Sa bastiona se pruža spektakularan pogled na grad i more. Godinama je služio kao tamnica, a danas je pretvoren u muzej.

Duž zaliva jugoistočno i jugozapadno od grada prostiru se turistička naselja: C’an pastila, Playa de Palma i El Arenal (prema jugoistoku) i Palma Nova i Magallup (ka jugozapadu).

Zahvaljujući kulturno-istorijskim motivima i prirodno rekreacionim pogodnostima, od nekada malih ribarskih sela stvorene su veoma atraktivne i posećene turističke stanice: Puerto de Andratx, San Telmo, Banyalbufar, Puerto de Polensa, Alcudia, Cala Ratjada, Cala Bana, Porto Colom (smatra se rodnim mesto Kristofera Kolumba), Porto Cristo (jedno od najlepših mesta na Majorci), Cala Figuera. Postoje i brojna mesta u unutrašnjosti ostrva sa razvijenom turističko-izletničkom funkcijom: Valldemosa, Lluc, Deya, Alfabia, Soler i druga.

Valdemosa

Gradić se nalazi u planinama na oko 400 metara nadmorske visine. Poznat je po izuzetno lepom kartuzijanskom samostanu, koji je osnovan 1339. godine. U samostanu su zimu 1839. godine proveli književnica Zorž Sand i kompozitor Frederik Šopen, ali tu su se odmarali i čuveni španski književnik i filozof Migel Unamuno i nikaragvanski pesnik Ruben Dario.

Soler

Dužina uskotračne pruge od Palme je oko 27 km. Vozom sa drvenim vagonima putuje se kroz živopisnu unutrašnjost ostrva do  primorskog gradića Soler, koji je poznat kao mala francuska kolonija na ostrvu (preci današnjih stanovnika došli su iz Marseja).

Veoma posećena mesta su još i Inca (sa radionicama kože, krzna i grnčarije), AIgaida, Manacor (drugi po veličini grad na Majorci, a tu se nalazi i poznata fabrika bisera i nakita, Perlas Majorica), Capdepera (zamak iz XIV veka u istočnom delu ostrva, blizu obale na jednom brežuljku) i mnoga druga.

*****

Na Majorci se nalazi i oko 200 pećina, a najpoznatije su: Cuevas de Genova, Cuevas de Campanet, Cuevas de Arta, Cuevas del Hams, Cuevas del Drac.

Cuevas del Hams
Pedro Caldentey, otkrio je ove pećine 2. marta 1905. godine. Dugo su bile istraživane pre nego što su otvorene za javnost. U njima se nalazi i jezero pored koga se održavaju koncerti i razne manifestacije. Posete pećinama se organizuju u manjim grupama i uz pratnju vodiča. Pećine su udaljene 1 kilometar od Porta Crista.

Cuevas del Drac
Ove pećine su bile poznate još u antičko doba, ali tada se niko nije usuđivao da otpočne njihovo istraživanje. Aprila 1878. troje Ijudi se izgubilo u dubinama ovih pećina i tek nakon 30 sati besciljnog lutanja uspeli su da pronađu izlaz.

Prvo naučno istraživanje otpočelo je 1896. godine, finansirano od strane Archduke Luigi Salvatore Asburgo - Lorena, a predvođeno Eduard Martelom. Cuevas del Drac u stvari čine četiri međusobno povezane pećine: cueva de los franceses, cueva de Luis Salvador, cueva Blanca i cueva Negra. Tu se nalazi i atraktivno jezero, veoma privlačno za turiste.

Turizam na Majorci je doveden do savršenstva. To je jedan od retkih turističkih centara u svetu koji podjednako ugošćuje masovni turizam (preko 8.000.000 stranih turista) i elitni turizam (aristokrate, magnati, političari, umetnici, sportisti...).

Na ostrvu ima oko 1.495 hotela sa ukupno 395.000 kreveta za takozvane "paket" goste koji dolaze preko velikih turističkih agencija iz sveta. Na ostrvu se nalazi i 2.890 vila, a vlasnici su uglavnom stranci. Takođe tu je i kraljevski letnjikovac "Marivent". Kralj Huan Karlos I od Burbona isključivo letuje na Majorci u avgustu mesecu.

Na Majorci se nalazi veliki broj ekskluzivnih hotela.

Veliku pažnju turista privlači i čuveni kazino "Paladium " u Palmi.

Na deset minuta od Palme nalazi se veoma posećen, Marineland. To je mesto, na kome najbolji delfini, morski lavovi i papagaji izvode veoma atraktivne predstave. Akvarijum sa ajkulama i tropskim ribama, pingvini, flamingosi, kavez sa pticama i "kuća" guštera, polinezijska bašta, dečije igralište, kafeterija i plaža, samo su deo ponude koju pruža i nudi ovo mesto.

Lučka kapetanija grada Palme godišnje registruje preko 1.200 uplovljavanja privatnih jedrenjaka, jahti i brodova. U avgustu se održava čuvena "kraljevska regata" sa jedrenjacima čije su posade sa svih krajeva naše planete. Na Majorci je jedna od najskupljih marina na svetu, "Port Portals ".

Međunarodni aerodrom "Son San Juan” je udaljen oko 8 kilometara od grada Palme. To je jedan od najvećih i najprometnijih aerodroma Mediterana. Godišnje sleti i uzleti oko 100.000 aviona sa ukupnim prometom od oko 12.000.000 putnika.

Turistička valorizacija prostora je u znatnoj meri već izvršena, pri čemu je prirodna ravnoteža ekosistema u celini uglavnom ne narušena. Prirodni ambijent, kao i folklor su u velikoj meri očuvani.